Metal Toksisitesi & Duyarlılığı

İnsanlarda metaller zaman içinde birikerek vücutta toksik etkilere yol açarlar!

Detaylı Bilgi Almak İçin Hemen Arama Talebi Oluşturun!

Kişisel Verilerin Korunması sayfasında belirtilen hüküm ve koşulları kabul ediyorum.

Danışma Hattı : 0850 4 20 20 20 Tüm Şubeler: Hafta İçi 08:00 - 18:00 / Cumartesi 08:00 - 17:00
Ataşehir-1 Şube: Pazar 08:30 - 17:00
Bodrum Şube: Hafta İçi 08:30 - 17:30 / Cumartesi 08:30 - 16:30

Metal ve metal benzeri maddeler, gıda maddelerinin doğal yapısında bulunabilen veya çevre, teknolojik işlemler yada ambalaj materyalleri gibi değişik yollardan gıdaya bulaşabilen kimyasal maddelerdir. Metal maruziyeti çok farklı kaynaktan olabilir. Yiyecekler, içme suları, diş dolgu malzemeleri, implant materyalleri, mutfak araç gereçleri, çevresel kirlilikler bu kaynakların sadece birkaçıdır.

İnsanda metaller zaman içinde “vücut metal yükü” oluşturur ve bazıları (alüminyum, kurşun, kadmiyum gibi) yaş ile birikerek vücuttaki konsantrasyonlarının artması ile toksik etkilere yol açarlar (=Metal Toksisitesi). Prensip olarak birçok metal maruziyeti (doza bağlı olarak) dolaşım sistemi ve bağışıklık sistemi hücrelerinde inflamasyon süreçlerini tetikler. Yine oksidatif stresin indüksiyonu ile hücresel membranlar, proteinler ve DNA’ya zarar verebilir.

Metal toksisitesinde klinik bulgular ilgili metale bağlı olarak farklı şekillerde ortaya çıkar.

Toksik etkiler dışında metaller özellikle genetik yatkınlığı olan bireylerde allerjen gibi etki göstererek hücresel tip allerjik reaksiyon (Tip IV allerji-aşırı duyarlılık)’a da yol açabilmektedirler (=Metal Duyarlılığı). Hücresel tip metal allerjilerinde, intolerans olan metal maruziyeti devam ettikçe, baş ağrısı, yorgunluk, halsizlik, sindirim sistemi rahatsızları, depresyona eğilim, kas-eklem ağrıları, cilt döküntüleri gibi nonspesifik şikayetler artar. Bağışıklık hücrelerinin proliferasyonu ile tetiklenen süreç sistemik inflamasyon olarak ilerleyerek santral sinir sistemi hastalıkları, romatizmal hastalıklar ve otoimmün hastalıkların gelişmesine sebep olur.

“Toksik Metal Profili” testi ile 26 adet metalin serum düzeyleri ICP/MS yöntemi ile yüksek hassasiyette tespit edilmektedir.

Az miktarda kan örneği yeterli olmaktadır.

15 gün içinde sonuç üretilir.

“LTT-Metal Profili” testi ile 14 adet metal duyarlılığı Lenfosit Transformasyon Test yöntemi ile yüksek hassasiyette tespit edilmektedir.

LTT-Lenfosit Transformasyon Test metal, gıda ve diğer allerjenlere karşı gelişen Tip IV hücresel duyarlılık tanısında kullanılan bilimsel olarak kabul görmüş ve onaylanmış bir yöntemdir.

SYNEVO-IMD Berlin Özel İmmünoloji Laboratuvarında (Labor für Spezielle Immunologie) Prof. Rüdiger von Baehr tarafından geliştirilen bu yöntem 2000 yılından beri Almanya’da metal ve gıda duyarlılıkları tanısında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Kan örneği özel tüplere alınır.

Örnek pazartesi, salı, çarşamba ve perşembe günleri saat 12:00’ye kadar alınmalıdır. Hastanın aç olması gerekmez.

2 hafta gibi bir süre içinde sonuçlar hazır edilir.

Aşağıda yer alan açıklamalar muhtemel olarak önemli maruziyet kaynaklarının tespit edilmesi için ipuçları sağlamakta ve kanıtlanmış maruziyetlerin mümkün olan biyolojik etkilerini sunmaktadır.

Arsenik:

Önemli maruziyet kaynakları: İçme suyu, balık, diğer deniz ürünleri, deniz yosunları, çöp yakımı, meyvecilik, şarap, seramik, cam, boya, cila, emaye, vernik ve lastik sanayinde

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Arsenik, fosfora benzerliği nedeniyle oksidatif fosforilasyonu durdurarak ATP üretimini ve aktivitesini inhibe eder, DNA onarımını bloke eder (Gentry et al., Environ. Mol. Mutagen 2010; 51: 1-14). Proteinlerin tiyol grupları ile reaksiyona girerek enzim inhibisyonlarına yol açar.

Alüminyum:

Önemli maruziyet kaynakları: İçme suyu, gıda paketleme malzemeleri, pişirme araçları ve yapı malzemeleri

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Besinlerle alınan alüminyum, kemikler ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkiler yapar. Alzheimer hastalığı ve alüminyumun beyinde birikmesi arasında ilişki olduğu düşünülmektedir.

Altın:

Önemli maruziyet kaynakları: Dental alaşımlar, ziynet eşyası, ilaçlar, altın kaplamalı süslemeler (gözlük çerçeveleri, porselen, cam), boyalar, şekerlemelerde E175 gıda katkı maddesi, saç boyaları, kremler, deodorantlar, kozmetikler.

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Karaciğer ve böbrek hasarına, hematolojik etkilere, allerjik sensitizasyonların indüksiyonuna yol açabilir (Ahmed et. al., PloS ONE 2012; 7: e51889).

Bakır:

Önemli maruziyet kaynakları: Bakır boru hatlardan aktarılan içme suyu, dental alaşımlar, bira hazırlama kazanı, lehim buharları, intrauterin ovül (spiraller), pigmentler, bakır içeren gıdalar (ceviz, fındık gibi kuruyemişler, balık, istiridye, baklagiller, yeşil sebzeler)

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Hücresel yapıların oksidatif hasarına, lenfosit ve makrofajların fonksiyon kaybına, allerjik sensitizasyonların indüksiyonuna yol açabilir (Smith & Lawrence., Toxicol Appl Pharmacol 1998; 96: 476-484).

Cıva:

Önemli maruziyet kaynakları: Amalgam, balık, deniz mahsulleri, tasarruf sağlayan ampuller, neon lambaları, kontakt lens temizleyicileri.

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Cıvanın üç değişik formu vardır ve bu formlara bağlı olarak toksik etki gösterir. Metalik cıva, santral sinir sistemini etkiler. İnorganik cıva bileşikleri, böbreklerde hasar geliştirir. Organik cıva bileşikleri, nörolojik hasar yapar. Glutatyon peroksidaz inhibisyonu sonucu demir ve bakırın detoksifikasyonunda azalma, mitokondriyal işlev bozukluğu, oksidatif stres, bağırsak bakterileri ile metil cıvaya dönüşüm sonrasında kan-beyin bariyerine geçişi, allerjik sensitizasyonların ve otoimmünitenin indüksiyonu söz konusudur (Farina et. al., Neurochem Int 2013; 62: 1-20).

Paladyum:

Önemli maruziyet kaynakları: Dental alaşımlar, ziynet eşyası, boyalar, piercing

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Glutatyon tüketimi nedeniyle oksidatif stres, allerjik sensitizasyonların indüksiyonu (Mukhtiar et al., Pak J Pharm Sci 2013; 26: 131-5).

Bizmut:

Önemli maruziyet kaynakları: Kozmetikler, helicobakter pylori infeksiyonunun tedavisi için kullanılan ilaçlar (Quadruple tedavi protokolü)

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Hücre membranlarının stabilitesinin bozulması ve yüksek dozlarda nefrotoksik etki mümkündür (Leussink et al., Toxicol Appl Pharmacol 2002; 180: 100-109).

Kurşun:

Önemli maruziyet kaynakları: İçme suyu, orman mantarları, sakatatlar, midyeler, toz, tütün dumanı, seramik tabak takımları, çöp yakımı, av mühimmatı, hayvansal dışkıyla gübreleme

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Hemoglobin sentezinin bozulması, glutatyon peroksidaz inhibisyonuyla azalan detoksifikasyon, kalsiyumun kemiklerden uzaklaştırılması, kemiklerde ve dişlerde kurşun fosfatın oluşumu ve tortulaşması, demir ve çinko biyoyararlanımının azalması, antioksidanlara olan ihtiyacın artması, allerjik sensitizasyonların ve otoimmünitenin indüksiyonu (Gillis et al., BMC Genomics 2012; 13: 344).

Molibden:

Önemli maruziyet kaynakları: Dental alaşımlar (NEM), endoprotezler

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Oksidatif stres sonucu hücre hasarı, allerjik sensitizasyonların indüksiyonu (Zhang et. al., Syst Biol Reprod Med 2013; 59: 312-8).

Nikel:

Önemli maruziyet kaynakları: Kabuklu yemişler, muz, kahve, kakao, çikolata, içme suyu (özelikle armatürlerde uzun süre kalırsa), dental malzemeler, diş tekniğine özgü lehimler, endoprotezler, moda süs takıları, piercing, vücut dövmesi için kullanılan boyalar, kozmetikler, tekstil boyaları, çatal takımı, tencereler, kahve makineleri, tütün dumanı, yazıcı kartuş tozları

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Kromatinin yapısından magnezyumun uzaklaştırılması sonucu DNA hasarının oluşumu, epigenetik karakterin modifikasyonu, granülositlerde lökotrien B4 sentezinin aktivasyonu, allerjik sensitizasyonların indüksiyonu (Klein et al., Pathobiology 1994; 62: 90-8).

Talyum:

Önemli maruziyet kaynakları: Kömür santrallerinden gelen emisyonlar, tarım ilaçları, fare zehiri, özellikli cam üretimi

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Potasyumun uzaklaştırılması, nörotoksik etkiler, birçok metabolik yolun bozulması, böbrek hasarı (Rodriguez-Mercado and Altamirano-Lozano., Drug Chem Toxicol 2013; 36: 369-83).

Çinko:

Önemli maruziyet kaynakları: Dental alaşımlar ve çimentolar, yazıcı kartuş tozu

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Kalsiyum, bakır, kadmiyum ve demir emiliminin bozulması, granülositlerde lökotrien B4 sentezinin aktivasyonu (Wetterholm et al., Arch Biochem Biophys 1994; 311: 263-71).

Kalay:

Önemli maruziyet kaynakları: Konserve kutuları, moda süs takıları, amalgam ve diğer dental alaşımlar, dental çimentolar, diş bakım ürünleri (kalay florid), duvar boyaları, yazıcı kartuş tozu, ahşap koruyucu maddeleri

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Allerjik sensitizasyonların indüksiyonu. Uygulanan analiz yöntemi ile yüksek derecede toksik olan organik kalay bileşenleri ile daha az toksik olan inorganik kalay ayırt edilememektedir (Pagliarani et al.,Toxicol in Vitro 2013; 27: 978-90).

Baryum:

Önemli maruziyet kaynakları: İçme suyu, vücut dövmesi için kullanılan boyalar, hekimlikte ve diş hekimliğinde kullanılan kontrast maddeler

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Sinir hücrelerinde potasyum-kalsiyum kanallarına etki ederek nörotoksik etki yaratabilir, arseniğin toksisitesini artırabilir (Kato et. al., PloS ONE 2013; 8: e66681).

Gümüş:

Önemli maruziyet kaynakları: İçme suyu filtreleri, antiseptikler, fotoğraf developman kimyasalları, tekstiller, kozmetikler, amalgam ve diğer dental alaşımlar, ziynet eşyası

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Tiyol grupları ile reaksiyona girerek protein/enzimlerin fonksiyon kaybına yol açar, hücre membranlarının bütünlüğünü ve mitokondriyal metabolizmayı bozar, allerjik sensitizasyonların indüksiyonuna yol açar (Garcia-Reyero et. al., Environ Sci Technol 2014; 48: 4546-4555).

Mangan:

Pıhtılaşma faktörü protrombinin ve insülinin biyosentezinde rol alır. Birçok metabolik reaksiyonda kofaktör olarak görev yapar (mitokondriyal süperoksit dismutazın kofaktörü, kemik/kıkırdak metabolizması).

Önemli maruziyet kaynakları: Maden ocakları, kaynakçılar, ilaç, seramik, çömlek ve cam üretiminde çalışanlar

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Parkinson benzeri nörolojik bulgular ve solunum sistemi bozukluklarına yol açar.

Krom:

Krom insülinin etkisini kuvvetlendirir ve normal glikoz toleransının sürdürülmesini sağlar. Başlıca krom kaynakları kepekli un, pekmez ve bira mayasıdır.

Önemli maruziyet kaynakları: Çelik, deri, boya, fotoğraf ve kimyasal madde sanayii

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Gastrointestinal sistem bozuklukları, karaciğer inflamasyonu, akciğer kanseri, allerjik sensitizasyonun indüksiyonu

Selenyum:

Deniz ürünleri ve tahıllarda yüksek, ette nispeten düşük konsantrasyonda bulunur.

Selenosistein içeren proteinler için hayati önem taşır (glutatyon peroksidazlar, selenoprotein P), radikaller ve ağır metallerin detoksifikasyonu, oksidatif stresten korunma, lenfosit proliferasyonunu destekler, lökotrienler ve prostaglandinleri inhibe eder.

Selenyum toksisitesi: Yüksek dozda alındığında toksiktir. Tiyol grupları ile reaksiyona girerek enzimlerin (özellikle solunum enzimlerinin) inhibisyonuna yol açar.

Kadmiyum:

İçme sularının yanısıra bitkisel ve hayvansal (midye ve benzeri kabuklu deniz ürünleri) besinlerde bulunur. En önemli çevre zehirlerindendir.

Önemli maruziyet kaynakları: endüstriyel atıklar, metalurji, akümülatör ve pil üretimi, sanayi bölgelerindeki hava ve sigara dumanı, boya maddesi ve cila yapımı, plastik sanayi

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Böbrek hasarı (glomerul hasarı), yüksek tansiyon, ateroskleroz, osteomalazi

Kobalt:

Önemli maruziyet kaynakları: Kronik böbrek yetmezliğinde eritropoezi uyarmak için kullanılan ilaçlar, bira

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Kardiyomiyopati, merkezi sinir sistemi hasarı

Berilyum:

Önemli maruziyet kaynakları: Savunma, havacılık, uzay, telekomünikasyon ve bilgisayar endüstrileri, dental teknisyenlik, seramik üretimi

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Tip IV immünolojik reaksiyon (berilyum sensitizasyonu), organ ve dokularda parenkimde inflamasyon (kronik granülomatöz karakterli berilyum hastalığı), berilyozis (Çaylak E., J Clin & Exp Invest 2012; 3 (1): 141-148, Elçek O., Klinik Gelişim 60-63)

Platin:

Önemli maruziyet kaynakları: Sitotoksik ilaçlar, platin arıtma, ağır metal sanayii

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: DNA ile çapraz bağ yapar, miyelotoksisite, nefrotoksisite, nörotoksisite, emezis, karsinojenite, teratojenite gibi toksik etkiler

Titanyum:

Önemli maruziyet kaynakları: Kozmetikler, ilaçlar, diyet takviyeleri, ortopedi ve travma cerrahisinde kullanılan protez ve çiviler, diş protez ve implantları

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: İnflamatuvar yanıt (Jacobi-Gresser et al., Int J Oral Maxillofac Surg 2013; 42: 537-43).

Zirkonyum:

Önemli maruziyet kaynakları: Deodorantlar, dental protezler

Maruziyet sonucu sistemik biyokimyasal etkiler şunlar olabilir: Literatürlerde bildirilmiş bir etki yoktur.