Homosistein testi kandaki homosistein miktarını ölçen laboratuvarda yapılabilen bir kan testidir. Homosistein, metionin döngüsünü folat döngüsüne bağlayan kükürtlü bir ara moleküldür. Homosisteinemi veya homosistinüriye yol açan doğuştan metabolizma hastalıkları homosistein metabolizmasındaki bazı enzim eksikliklerine bağlı görülebilir. B6, B12 vitaminleri ve folik asit kofaktörlerindeki genetik eksiklikler ve beslenmede yetersiz B12 vitamini ve folik asit alımı anormal homosistein birikimine neden olur.
Homosistein, protein (et, balık, yumurtada bulunur) metabolizmasının bir yan ürünü olarak vücutta üretilen bir amino asittir. Test sonucu, kardiyovasküler hastalık riskinin değerlendirilmesine yardımcı olur ve vücuttaki belirli vitaminlerin, özellikle B6, B12 ve folik asit metabolizması hakkında değerli bilgiler sağlar. Kandaki yüksek homosistein seviyeleri kardiyovasküler hastalık (KVH) riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. KVH riskini değerlendirmek ve önleyici tedbirlere rehberlik etmek için homosistein düzeyleri kullanılmaktadır.
Homosistein konsantrasyonu edinilmiş folat veya kobalamin eksikliğinin bir göstergesidir, nöral tüp defektlerinin patogenezinde de rol oynar.
Aynı zamanda doğuştan metabolizma bozuklukları şüphesi olan hastalarda ayırıcı tanıda önemlidir. Tedavi yanıtı, zaman içinde serum homosistein konsantrasyonlarının izlenmesiyle değerlendirilebilir. Bu test, metionin metabolizmasının birincil ve ikincil bozukluklarının biyokimyasal taramasına yardımcı olmak için plazma amino asitleri, kantitatif açilkarnitinler, metilmalonik asit ve idrar organik asitleri ile birlikte kullanılmalıdır.

Normalde homosistein seviyeleri 15 μmol/L’nin altında olmalıdır. Homosistein seviyeleri, bireyin genel sağlık durumu, yaş, cinsiyet ve diğer risk faktörleri dikkate alınarak yorumlanmalıdır. Sonuçlar, her zaman diğer kardiyovasküler risk faktörleri ile birlikte ele alınmalıdır. Homosistein test sonuçlarının değerlendirmesi için bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Yüksek homosistein seviyeleri, koroner arter hastalığı, inme ve periferik vasküler hastalık dahil olmak üzere kardiyovasküler hastalık riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir. Yüksek homosistein seviyeleri kan damarlarına zarar verebilir, kan pıhtısı oluşumuna ve enflamasyona yol açar. Bununla birlikte, homosisteinin kardiyovasküler hastalıklar için birçok risk faktöründen sadece birisi olduğunu unutmamak gerekir. Normalin üzerinde homosistein seviyeleri, osteoporoz, kronik böbrek hastalığı, hipotiroidizm veya Alzheimer hastalığı, farklı demans türleri gibi diğer durumlarda da ortaya çıkabilir .

B Vitaminleri Eksikliği: Yüksek homosistein seviyeleri genellikle B vitaminleri, özellikle de B6, B12 ve folik asit eksikliklerinin göstergesidir. Bu vitaminler homosisteinin daha az zararlı olan diğer maddelere dönüştürülmesinde çok önemli bir rol oynar. Bu vitaminlerin eksikliği homosistein birikimine yol açabilir.
Genetik faktörler, bazı ilaçlar, kilo problemleri, kahve ve sigara kullanımına bağlı olarak homosistein seviyeleri yükselebilir.

Besin Takviyeleri: Vitamin eksikliklerinde, sağlık uzmanları homosistein seviyelerini düşürmek için B6, B12 ve folik asit takviyeleri önerebilir.

Diyet Değişiklikleri: Yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller ve zenginleştirilmiş tahıllar gibi B-vitamini içeren gıdalar açısından zengin bir diyet, sağlıklı homosistein metabolizmasını desteklemeye yardımcı olabilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sigarayı bırakmak, sağlıklı kiloyu korumak ve düzenli fiziksel aktivite yapmak genel kardiyovasküler sağlığa katkıda bulunabilir ve homosistein seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir.

1. Homosistein seviyeleri için normal ve yüksek aralıklar nelerdir?
Normal seviyeler erişkinlerde 15 μmol/L’nin altındadır ve bu aralığın üzerindeki seviyeler yüksek olarak kabul edilir. KVH riskini azaltmak için <8 μmol/L’nin altında değerler istenir.

2. Hangi faktörler yüksek homosistein seviyelerine neden olabilir?
Vitamin eksiklikleri (B6, B12, folik asit), genetik faktörler, bazı ilaçlar ve tıbbi durumlar homosistein düzeylerini yükseltebilir.

3. Düşük homosistein seviyeleri endişe yaratabilir mi?
Düşük homosistein düzeyleri genellikle iyi olarak kabul edilir, çünkü yüksek düzeyler artan kardiyovasküler hastalık ve diğer sağlık sorunları riskiyle ilişkilidir. Bununla birlikte, aşırı düşük homosistein düzeyleri de altta yatan bir sağlık sorununun işareti olabileceğinden araştırılmalıdır.

4. Homosistein seviyeleri yalnızca diyetle yönetilebilir mi?
Bazı durumlarda, diyet değişiklikleri yardımcı olabilir, ancak daha etkili bir yönetim için genellikle takviye ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.

5. Test öncesi nelere dikkat etmek gerekir?
Homosistein testinden önce 8-12 saat boyunca bir şey yememeniz ve su dışında bir şey içmemeniz gerekir. Bazı ilaçlar ve takviyeler test sonuçlarınızı etkileyebilir. Bu nedenle, test yapılırken özellikle B vitamini olmak üzere, aldığınız tüm ilaçları ve takviyeleri belirtiniz. Ancak, doktorunuz size söylemediği sürece hiçbir ilacı almayı asla bırakmayın.

6. Homosistein seviyeleri ne sıklıkla test edilmelidir?
Test sıklığı bireysel sağlık risklerine göre değişebilir. Rutin kardiyovasküler risk değerlendirmesinin bir parçası olarak yapılıyorsa, yüksek ise yılda 2-3 kez bakılması önerilir. Homosistein konsantrasyonu B12, B6 vitaminleri veya folat takviyelerinden etkilenir.

7. Plazma homosisteinini etkileyebilecek ve artırabilecek faktörler nelerdir?

• Yaş
• Sigara içmek
• Kötü beslenme / kofaktör eksiklikleri
• Kronik böbrek hastalığı/böbrek hastalığı
• Hipotiroidizm
• Bazı ilaçlar (Homosistein konsantrasyonlarını artırabilecek ilaçlar şunları içerir):

“Homosistein Testi” sağlık profesyonellerinin kardiyovasküler riski değerlendirmesinde değerli bir parametredir.