Apolipoprotein B (Apo B), LDL (kötü kolesterol), VLDL, IDL ve Lp(a) gibi aterojenik (damar sertliği yapabilen) lipoproteinlerin yüzeyinde bulunan ana proteindir. Her bir tip partikülde yalnızca bir adet Apo B bulunur, bu da onu aterojenik parçacıkların doğrudan sayısını ölçmek için ideal bir biyobelirteç yapmaktadır.

Apolipoprotein B (apoB), LDL, VLDL ve diğer “kötü” kolesterol taşıyıcılarının ana proteinidir. Her LDL partikülü bir ApoB taşıdığı için, ApoB değeri aterojenik partikül sayısının pratik bir göstergesidir ve kardiyovasküler riski çoğu zaman LDL-kolesterolden daha iyi veya en az onun kadar iyi öngörür.

ApoB testi, koldaki bir damardan basit bir kan alımını gerektirir. En doğru sonuçlar için, gıda alımı lipid seviyelerini etkileyebileceğinden, bireylerin testten önce 9-12 saat aç kalmaları tavsiye edilir. Ancak bazı ilaçlar test sonuçlarını etkileyebileceğinden, randevu oluşturmadan önce sağlık hizmeti sağlayıcılarını alınan ilaçlar hakkında bilgilendirmek ve doktorunuzun vereceği belirli talimatları izlemek önemlidir.

ApoB testi şu durumlarda önerilir:

• Ailede erken yaşta kalp hastalığı öyküsü olanlar
• Sınırda veya yüksek kolesterolü bulunanlar
• Diyabet, obezite veya metabolik sendromu olanlar
• Kalp hastalığı veya felç geçirmiş kişiler
• Kolesterol düşürücü ilaç (statin vb.) kullananlar

ApoB Yüksekliği Ne Anlama Gelir?

ApoB yüksekliği genellikle lipid bozuklukları, metabolik hastalıklar (diyabet, hipotiroidi) ve böbrek-karaciğer sorunlarıyla ilişkilidir.
ApoB yüksekliği, kanda damar sertliğine yol açabilen lipoprotein parçacıklarının sayısının arttığını gösterir. Bu durum, kalp-damar hastalıkları (ateroskleroz, kalp krizi, inme) riskinin yükseldiği anlamına gelir. LDL kolesterol normal görünse bile ApoB yüksekliği, gizli bir kardiyovasküler riskin işareti olabilir.

ApoB düşüklüğü ise daha çok genetik lipid bozuklukları, malabsorpsiyon, yetersiz beslenme veya ağır karaciğer hastalıklarına işaret eder.

Apolipoprotein B (ApoB) için referans aralıkları cinsiyete göre farklılık gösterir:

Yapılan çalışmalar, ApoA1 ve ApoB ölçümlerinin LDL/HDL kolesterol oranı veya kolesterol/trigliserid oranı gibi klasik lipid parametrelerine göre kardiyovasküler risk değerlendirmesinde daha duyarlı ve özgül olduğunu ortaya koymuştur. Bunun nedeni, ApoA1 ve ApoB’nin lipid ve lipoproteinlerdeki fizyolojik değişimlere karşı daha kararlı biyobelirteçler olmasıdır.
ApoA1/ApoB oranı için referans aralıkları:

• Kadınlarda: 0.94 – 1.33
• Erkeklerde: 0.80 – 1.33

1. ApoB testi kimlere önerilir?
Ailede erken yaşta kalp hastalığı öyküsü olanlar, diyabet veya metabolik sendromu bulunanlar, yüksek trigliserid düzeyine sahip kişiler ve lipid test sonuçları ile klinik durumu uyuşmayan hastalara önerilebilir.

2. Test için aç olmak gerekir mi?
Sadece ApoB testi için açlık şart değildir. Ancak tam lipid paneli ile birlikte bakılacaksa genellikle 8–12 saatlik açlık istenir. Laboratuvarın hazırlık talimatlarına uymak gerekir.

3. Test için hangi numune alınır?
ApoB testi için genellikle kol damarından alınan serum örneği kullanılır.
4.  ApoB mi, LDL kolesterol mü?
Özellikle yüksek trigliserid veya diyabeti olan hastalarda ApoB ölçümü daha hassas bir göstergedir.

1. Cleveland Clinic
2. Apolipoprotein B'yi anlamada son gelişmeler -  https://www.ahajournals.org/doi/abs/10.1161/01.cir.82.5.1574
3. Medicover - https://www.medicover.ro/analize/apolipoproteina-b/
4. Yüksek apolipoprotein B, düşük apolipoprotein AI ve ölümcül miyokard enfarktüsünün öngörüsünde iyileşme (AMORIS çalışması): prospektif bir çalışma -  https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673601070982
5. Verywell Health
6. WebMD