Alanin Aminotransferaz (ALT) veya Glutamat-Piruvat Transaminaz (GPT), en çok karaciğerde daha az oranda böbrek, kalp ve kaslarda bulunan bir enzimdir. Karaciğer hücrelerindeki ALT konsantrasyonu kaslardakinden yaklaşık on kat daha fazladır. Bu test, karaciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesinde ve potansiyel karaciğer bozukluklarının belirlenmesinde çok önemlidir.

ALT testi örnek türü kandır. Genellikle, özel bir hazırlık gerektirmez ancak test öncesinde doktorunuzun vereceği belirli talimatları izlemek önemlidir.

Alanin Aminotransferaz (ALT) esas olarak karaciğer hücrelerinde bulunur. Yüksek Alanin Aminotransferaz (ALT) değerleri, hepatositlerin yıkımı ile karakterize parankimal karaciğer hastalıklarında görülür. Akut hepatit ve viral enfeksiyonlarda değerler genellikle normalin en az 10 katı yükselir. ALT seviyeleri genellikle hastalığın klinik belirti ve semptomları ortaya çıkmadan önce yükselir. ALT aktivitesindeki bu yükselme 1-2 ay devam eder, 3-6 ay içinde normale döner.

Enfeksiyöz hepatitte ve karaciğeri etkileyen diğer inflamatuar durumlarda, ALT karakteristik olarak Aspartat Aminotransferaz (AST) den daha yüksektir. Normalde 1'den küçük olan ALT: AST oranı birden fazla olur.

ALT değeri kadınlarda, erkeklerde ve yaşamın ilk yılında farklıdır. Kadınlar için normal ALT değeri 7 – 35 U/L olarak kabul edilmektedir. Erkeklerde ise normal ALT değeri 10 – 40 U/L olarak kabul edilmektedir.
<1 yıl: 7-71 U/L

Karaciğer, besinlerin metabolize edilmesinden, zararlı maddelerin detoksifikasyonundan ve temel proteinlerin üretilmesinden sorumlu çok işlevli bir organdır. ALT ağırlıklı olarak karaciğer hücrelerinde bulunur ve kan dolaşımına salınması karaciğer hasarına veya iltihabına işaret edebilir.

1. Karaciğer Hasarı: Yüksek ALT seviyeleri genellikle karaciğer hasarı ile ilişkilendirilir. Bu durum hepatit, siroz veya yağlı karaciğer hastalığı gibi durumlardan kaynaklanabilir. Özellikle hepatit, karaciğerin iltihaplanmasına neden olarak ALT salınımının artmasına yol açar.
2. İlaç Yan Etkileri: Kolesterol düşürücü statinler, akne tedavisinde kullanılan ilaçlar, ağrı kesiciler gibi bazı ilaçlar, yan etki olarak ALT seviyelerini yükseltebilir. Bireylerin, karaciğer fonksiyonlarını etkilediği bilinen ilaçları kullanırken ALT seviyelerini düzenli kontrol ettirmesi çok önemlidir.
3. Alkol Tüketimi: Aşırı alkol alımı karaciğer iltihabına neden olabilir ve ALT seviyelerini yükseltebilir. Kronik alkol kullanımı ciddi karaciğer rahatsızlıklarına yol açabilir ve ALT testi ile takip gerektirir.
4. Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı (NAKH): NAKH, karaciğerde yağ birikimi ile karakterizedir. Yüksek ALT seviyeleri bu durumla ilişkili enflamasyona işaret edebilir.
5. Viral Enfeksiyonlar: Başta Hepatit B ve C gibi enfeksiyonlar olmak üzere viral hastalıklar karaciğer iltihabına neden olarak ALT seviyelerinin yükselmesine yol açabilir. ALT seviyelerinin izlenmesi, viral hepatitin tanı ve yönetiminde çok önemlidir.

Yüksek ALT seviyeleri genellikle endişe yaratırken, düşük ALT seviyeleri de kişinin sağlığı hakkında değerli bilgiler sağlayabilir.
1. Düşük ALT seviyeleri yetersiz beslenmeyle ilişkilendirilebilir, çünkü ALT sentezi için yeterli miktarda protein gerekir.
2. Siroz: Önemli karaciğer hasarı ve skarlaşmanın olduğu sirozun ileri aşamalarında ALT seviyeleri düşebilir. Bu, ciddi karaciğer fonksiyon bozukluğunun göstergesi olabilir.
3. Düşük ALT değerleri, B6 vitamini eksikliği veya kronik böbrek hastalığına bağlı da görülebilir.

ALT testi, karaciğer sağlığının değerlendirilmesinde ve potansiyel sorunların belirlenmesinde değerli bir parametredir. ALT seviyelerinin yorumlarken, bireyin tıbbi geçmişi, kullandığı ilaçlar ve takviyeler ve yaşam tarzı sorgulanmalıdır. Yüksek ALT seviyeleri genellikle daha fazla araştırma ve müdahale gerektiren karaciğer hasarı veya iltihabına işaret ederken, düşük seviyeler yetersiz beslenme, sirozun ileri dönemi veya böbrek hastalıkları hakkında bilgi sağlayabilir. ALT seviyelerinin düzenli olarak izlenmesi, karaciğer sağlığının korunması ve altta yatan herhangi bir durumun derhal ele alınması için çok önemlidir. ALT test sonuçlarının bireysel sağlık bağlamında kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi ve yorumlanması için her zaman bir sağlık uzmanına danışın.