Yeni Koronavirüs (Coronavirus) Enfeksiyonu (Novel Coronavirus 2019-nCoV, SARS CoV-2, COVID-19)

Yeni Koronavirüs (Coronavirus) Enfeksiyonu (Novel Coronavirus 2019-nCoV, SARS CoV-2, COVID-19)

Coronavirüsler (CoV), soğuk algınlığından Orta Doğu Solunum Sendromu (MERS-CoV) ve Şiddetli Akut Solunum Sendromu (SARS-CoV) gibi daha ciddi hastalıklara kadar çeşitli enfeksiyonlara neden olan büyük bir virüs ailesidir.
Koronavirüsler zoonotik virüsler olup hayvanlardan insanlara bulaşarak hastalık yapabilirler. Detaylı araştırmalar sonucunda, SARS-CoV’un misk kedilerinden, MERS-CoV'un ise tek hörgüçlü develerden insanlara bulaştığı ortaya çıkmıştır.  Henüz insanlara bulaşmamış ancak çeşitli hayvanlarda saptanan çok sayıda coronavirüs mevcuttur.

Kaynaklar: Hong Kong Üniversitesi ve Hükümet Virüs Birimi, Mikrobiyoloji Bölümü, Sağlık Bakanlığı, Hong Kong SAR Çin, WHO.int

Coronavirüslerin insanlarda enfeksiyona yol açan ve daha önce tanımlanmış ve bilinen tipleri (HCoV-229E, HCoV-OC43, HCoV-NL63 ve HCoV-HKU1 ) çoğunlukla kış ve ilkbahar aylarında soğuk algınlığı veya nezle olarak bilinen üst solunum yolu enfeksiyonlarına neden olan virüslerdir.

31 Aralık 2019 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Çin Ofisi, Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan şehrindeki deniz ürünleri ve canlı hayvan satan bir markette çalışan dört kişide ve aynı günlerde bu marketi ziyaret eden kişilerde nedeni bilinmeyen akciğer enfeksiyonu (pnömoni) vakalarını bildirmiştir. Yapılan araştırmalar bu vakaların nedeninin daha önce insanlarda hastalığa yol açtığı tespit edilmemiş yeni bir coronavirüs olduğunu göstermiş ve bu yeni coronavirüse novel coronavirus 2019-nCoV, SARS CoV-2 ve COVID-19 adıları verilmiştir.

Diğer Coronavirüsler gibi COVID-19’un da bu virüsle enfekte olmuş kişilerin öksürük, hapşurma vb. sırasında çevreye saçılan virüs içeren solunum damlacıklarının hava yolu ile alınması ile bulaştığı düşünülmektedir. Bu şekilde insandan insana bulaş için yakın temas (1 metreden yakın) gereklidir.

Yeni Corona virüsü enfeksiyonunun hastalık belirtileri; 2-14 günlük inkübasyon (kuluçka) süresinden sonra ani başlayan yüksek ateş (39C◦ ), öksürük ve nefes darlığı ile karakterizedir. Bazı hastalarda boğaz ağrısı, burun akıntısı gibi bulgular da görülebilir. Daha ciddi vakalarda, akciğer enfeksiyonu (pnömoni), ağır akut solunum yolu enfeksiyonu, böbrek yetmezliği ve hatta ölüm gelişebilir. Sağlıklı kişilerde hastalık nispeten hafif seyretmekle birlikte, ileri yaşta (>65 yaş), altta yatan hastalığı olanlarda (Diyabet, akciğer hastalığı, bağışıklık sisteminin baskılanması gibi) daha ağır ve ölümcül enfeksiyonlar görülebilmektedir.

Enfeksiyonun yayılmasını önlemek için standart öneriler arasında düzenli el yıkama, öksürme ve hapşırma sırasında ağız ve burnun kapatılması, et ve yumurtaların iyice pişirilmesi yer alır. Öksürme ve hapşırma gibi solunum yolu hastalıkları belirtileri olan kişilerle yakın temastan kaçınmak önemlidir.

Koronavirüs Enfeksiyonu ile Başa Çıkmak için Yeni Veriler ve Öneriler

• Yeni koronavirüs hakkında en çarpıcı 6 gerçek

• Yeni koronavirüsün özellikleri

• COVID-19'un ciddi seyri için risk faktörleri

• Salgının yayılmasını durdurmak için DSÖ’nün önerileri

• Korunma yolları

• Maske kullanım talimatları

• Tedavi

Yeni koronavirüs hakkında en çarpıcı 6 gerçek

• COVID-19 son derece hızlı bir şekilde yayılıyor,
• COVID-19 hastalığı çok ölümcül değildir ve çoğu durumda grip veya akciğer enfeksiyonlarına (pnömoni) yol açmaktadır,
• Şiddetli seyir için risk faktörleri arasında 65 yaş üstü, altta yatan kronik hastalık, erkek cinsiyet, sigara içme sayılabilir,
• Enfeksiyon geçirdikten sonra kalıcı bağışıklığın gelişip gelişmediği bilinmemektedir,
• Etkilenen bölgelere seyahat etmediyseniz veya bu bölgeleri ziyaret eden insanlarla karşılaşmadıysanız, hastalanma şansı zayıftır,
• Yeni korona virüse etkisi olan mevcut bir aşı veya ilaç bulunmamaktadır. Ulusal Sağlık Enstitüsü gibi sağlık kuruluşlarının yeni koronavirüse etkili aşı ve remdesivir adlı bir ilaç için hızlıca çalışmalara başladığı bildirilmiştir.

Yeni koronavirüsün özellikleri

• COVID-19, 2002 yılında şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs (SARS-CoV) salgını ve 2012 yılında Orta Doğu solunum sendromu koronavirüs (MERS-CoV) ardından son yirmi yılda tüm dünyanın dikkatini çeken solunum yolu salgınına yol açan üçüncü yeni koronavirüstür. 
• Şimdiye kadar elde edilen veriler sonucunda COVID-19’un patojenitesinin, MERS-CoV (enfekte kişilerin ölüm oranı=fatalite oranı %34.4) ve SARS-CoV'den (fatalite oranı %9.5) daha düşük olabileceği düşünülmektedir. Çin’de vaka ölüm oranı %2-4 arasında, Çin dışındaki ülkelerde ise %0,7 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
• COVID-19’un insandan insana bulaşması, virüsün dünya çapında özgürce hareket etmesini sağlamıştır. Çin’de başlayan yeni korona virüs salgını, dünyada şubat ayı sonu itibarı ile 50 ülkeye hızla yayıldı, 82 binden fazla kişinin bu virüsle enfekte olduğu 2800’den fazla kişinin ölümüne yol açtığı bildirildi.
• Çin’de vakaların %80’inin “hafif”, % 14'ünün ise tedavi edilebilir pnömoni ve nefes darlığı dahil olmak üzere “şiddetli”,% 6'sının ise solunum yetmezliği, septik şok ve / veya multiorgan yetmezliği gelişen- potansiyel olarak ölümcül olan "kritik” vakalar olduğu açıklandı.
• Bazı insanların neden virüs enfeksiyonunu diğerlerine göre daha ağır geçirdiği henüz belli değil. Virüsün biyolojik davranışını ve neden olduğu immünolojik ve klinik değişiklikleri anlamak uzun zaman alacak gibi görünmekte.

COVID-19'un ciddi seyri için risk faktörleri

• Yaşlı ve diyabet, kalp hastalığı gibi altta yatan hastalığı bulunan kişilerde yeni koronavirüs (COVID-19, SARS-CoV-2 veya 2019-nCoV) ciddi hastalığa yol açabilir. Çin'den gelen son veriler, yaklaşık 45.000 doğrulanmış vakayı analiz ettikten sonra, ciddi COVID-19 geliştirme olasılığı en yüksek olan kişilerin yaşlılar veya kronik hastalıkları olan kişiler olduğunu göstermektedir.
• Virüsle enfekte sağlıklı olan kişilerin % 1'inden azı hastalıktan ölürken, kardiyovasküler hastalığı olanların ölüm oranı % 10’un üzerinde saptandı. Bu rakam diyabetli hastalar için % 7.3 ve kronik solunum hastalığı, hipertansiyon veya kanser hastaları için yaklaşık % 6 civarındaydı.
• Çok hafif vakaların teşhis edilemediği düşünüldüğünde, ortalama % 2.3'lük tahmini mortalite oranının abartılacağı tahmin edilmektedir. 80 yaşın üzerindeki yetişkinlerde mortalite oranı % 14,8’lere çıkmaktadır. Dokuz yaşın altındaki çocuklar hariç her yaş grubunda ölüm bildirilmiştir. Ek olarak, çocuklar arasında nispeten az sayıda vaka vardır.
• Bilim adamları, yeni koronavirüs ile enfekte olduğunda vücutta neler olduğunu tam olarak bilmiyorlar. Enfeksiyonun nasıl ilerleyeceği kişinin bağışıklık yanıtına bağlıdır. Dahası, virüs enfeksiyonun seyrini kontrol eder, ancak sonucu ve iyileşmesi bağışıklık sistemine ve konakçıdaki diğer faktörlere bağlıdır. Şu anda nCov-19'un hava yolu epiteline girdiği ve yayıldığı bilinmektedir. Çoğu insanda, bağışıklık sistemine yanıt olarak lokal bir inflamatuar yanıt gözlenmektedir.
• Bununla birlikte, yaşlı ve yaralı insanlarda, virüsün çoğalması kontrol edebileceğinden daha hızlı olduğunda bağışıklık sistemi virüsle baş edemeyebilir. Başka bir senaryo, çok sayıda bağışıklık hücresi ve aşırı üretilen sitokinleri içeren kontrolsüz bir bağışıklık tepkisi ortaya çıkarmaktır. Sitokin fırtınası olarak adlandırılan bu tablo klinik olarak, şiddetli inflamatuar durumlarda, pnömoni, nefes darlığı, solunum yolu enflamasyonu ve çoklu organ yetmezliğinde kendini gösterir.
• İkinci mekanizma, virüsü ilk kez bildiren 34 yaşındaki Çinli doktor Li Wenliang gibi nadir görülse de genç ve sağlıklı kişilerin ölümünden sorumlu durumdur. Virüsün tanımlanmasında öncü olan Dr.Li Wenliang maalesef patojenin bulaşmasından birkaç hafta sonra kaybedilmiştir.
• Genetik ve çevresel faktörler de enfeksiyonların şiddetini etkileyebilir. Fare deneyleri düzeyinde genetik faktörler araştırılmaktadır. Sigara içmek, hava kirliliği gibi faktörler Koronavirüs enfeksiyonunu kötü yönde etkilemektedirler.
• Ön verilere göre, COVID-19 erkeklerde kadınlara göre daha şiddetli seyretmektedir ve mortalitesi kadınlardan daha yüksektir (% 2,8'e karşı % 1,7). Bu muhtemelen virüsün hücrelere girişi ve X kromozomu üzerinde bulunan reseptör geni ile ilişkilidir. Ancak, erkekler arasında sigara içme oranlarının daha yüksek olmasından da kaynaklanabilir.

Salgının yayılmasını durdurmak için DSÖ’nün önerileri

• COVID-19'un aktif olarak yayıldığı bir bölgede değilseniz veya bu alanlardan birine seyahat etmediyseniz veya semptomları olan, kendini iyi hissetmeyen veya riskli bir bölgede olan biriyle yakın temas halinde değilseniz, şu anda hastalanma ihtimaliniz çok düşük.
• Bununla birlikte, kaygı duyuyor olmanız ve stresli olabileceğiniz anlaşılabilir bir durumdur. Virüsün nasıl yayıldığının ayrıntılarını bilmek, uygun önlemleri almak ve kendinizi korumak için bilgi sahibi olmak önemlidir.

Korunma yolları

Yeni koronavirüs ile enfeksiyonu önlemek için ve virüsün yayılmasını sınırlayan önlemler, virüs teşhisi konmuş veya kendisine özgü klinik özelliklere sahip olsalar da herkes tarafından alınmalıdır.

• Kentsel ulaşımdan kaçının;
• Ellere öksürmek ve hapşırmaktan kaçının; bunun yerine dirsek iç yüzüne öksürün ve mümkünse yüzeylere dokunmadan hemen ellerinizi yıkayın;
• Hapşırma için kağıt mendil kullanmanız, mendili çöp kutusuna attıktan sonra ellerinizi yıkamanız önerilir;
• Enfeksiyon belirtileri gösteren kişilerle temastan kaçının;
• Enfeksiyon belirtilerinin olduğu süreçte evde kalmak;
• Hastalık belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçının;
• Kapalı alanların uygun şekilde havalandırılması (bekleme odaları, sınıflar, toplu taşıma, konferans odaları vb.);
• Etkilenen bölgelere seyahat etmekten kaçının;
• Açık bir yapıya veya ortak çalışma alanlarına sahip ofis binalarının uygun şekilde havalandırılması;
• Koruyucu maskeyi uygun şekilde takın ve kısa aralıklarla değiştirin.

Maske kullanım talimatları

• Maske sıkıca, ağız ve burnu kapatacak ve çeneyi kaplayacak şekilde yerleştirilmelidir;
• Üstteki metal kenar, nefes almayı engellemeden burun üzerinde mümkün olduğunca yükseğe sabitlenmelidir;
• Maske, cepheye dokunmadan çıkarılmalıdır. Çıkarılır çıkarılmaz su ve sabun kullanılarak el hijyeni yapılmalıdır.
• Maskeler semptomları olan kişiler ve hasta insanlara tıbbi bakım sağlayan kişiler tarafından giyilmelidir.

Tedavi

Şu anda yeni koronavirüs ile enfeksiyon için spesifik bir tedavi yoktur, önerilen tedavi sadece semptomatiktir. Bu nedenle, yeni koronavirüsün yayılmasına karşı korunma yollarını bilmek çok önemlidir.

SORULAR VE CEVAPLAR

Koronavirüs enfeksiyonundan şüphelenirsek ne yapmalıyız?

Aşağıdaki klinik bulguları ve epidemiyolojik özellikleri olan hastalar;

• Yüksek sıcaklık (38 derece üzerinde);

• Öksürük ve nefes darlığı gibi alt solunum yolu hastalığı bulgu ve belirtileri olan hastalar;

• Sağlık personeli dahil, son 14 gün içinde salgın riski olan bölgelere seyahat veya COVID-19 enfeksiyonu tanısı konan veya olduğundan şüphelenilen bir kişiyle temas halinde olan kişiler.

Koronavirüs enfeksiyonundan şüphelenilen bir kişi:

• Doktorunuzu / Aile hekiminizi arayın;
• Diğer insanlardan izole kalın;
• Diğer kişilere bulaştırmamak için maske takın.

Dünyadaki salgın alanlar nelerdir:

• Dünyada Çin, Güney Kore, Japonya, İtalya ve İran başta olmak üzere 50 ülkede yeni korona virüs vakaları saptanmıştır.

Enfekte kişilerle yakın temas ne anlama geliyor?

• Aynı evde yaşamak;
• Bir hastayla doğrudan fiziksel temas (örn. dokunma);
• Hastanın salgıları ile korunmasız doğrudan temas (hapşırma, öksürme, vb.);
• Aynı odada 2 metreden daha az mesafede ve 15 dakikadan fazla süre kalmak;
• Hasta bakımı yapan tıbbi ve laboratuvar personeli;
• Hasta kişi ile uçakla genel uçuş;
• Havaalanında konaklama;
• Toplu taşıma araçlarının kullanımı;

Evcil hayvanımı enfekte edebilir miyim?

Hayır. Kediler veya köpekler gibi hayvanların veya evcil hayvanların enfekte olduğuna veya COVID-19'a neden olan virüsü yayabileceğine dair kanıt yoktur.

Evcil hayvanlar yeni koronavirüsünü taşıyıp bulaştırabilir mi?

Evde bakılan kedi/köpek gibi evcil hayvanların Yeni Koronavirüsla (2019-nCoV) enfekte olması beklenmemektedir. Ancak evcil hayvanlarla temas sonrası her zaman için ellerin su ve sabunla yıkanması gereklidir. Böylece hayvanlardan bulaşabilecek diğer enfeksiyonlara karşı korunma sağlanacaktır.

Yeni bir koronavirüs enfeksiyonundan şüphelenirsem ne yapmalıyım?

Aşağıdaki önlemler COVID-2019'a karşı etkili DEĞİLDİR ve zararlı olabilir:

• Sigara;
• Bitkisel ilaçların alınması;
• Aynı anda birkaç maske takmak;
• Kendi kendine antibiyotik kullanmak;

Her durumda, ateş, öksürme ve nefes almada zorluk çekiyorsanız, daha ciddi bir enfeksiyon geliştirme riskini azaltmak için erken tıbbi yardım alın ve yakın zamanda seyahat ediyorsanız doktorunuza söylemeyi unutmayın.

Önceden oluşturulmuş bir koronavirüs aşısı var mı?

İyi haber şu ki, yeni virüs son derece hızlı bir şekilde tanımlandı, genom dizilemesi yapıldı ve haftalar içinde dünyadaki tüm bilim adamları ile paylaşıldı. Dünya salgına eşi görülmemiş bir hızda yanıt veriyor ve kaynakları seferber ediyor. Sağlık otoriteleri koronavirüse karşı etkili bir aşı oluşturmak için çalışma başlattılar. Çin hükümeti sıkı koruma önlemleri getirdi ve Dünya Sağlık Örgütü uluslararası öneme sahip bir olağanüstü hal ilan etti. Bununla birlikte, enfeksiyon yayılmaya devam ediyor. Wuhan çevresindeki bölgede 100 milyon kişi etkilendi ve kısıtlandı, ancak enfeksiyon 50 ülkeye yayıldı. Bu tür önlemlerin görünürdeki etkisizliğine rağmen - en azından kabul edilemez sosyal ve ekonomik zararlar - baskı artmaya devam ediyor.
İtalya, İran ve Güney Kore, tespit edilen COVID-19 enfeksiyonlarının hızla arttığını bildiren ülkeler arasında. Bu ülkeler de etkisiz olduğu kanıtlanmış baskı önlemleri uygulamaya çalışıyor. Sonuçta, bir pandemi ile başa çıkmak, sınırları kapatmak değil, sınırların açılmasını gerektirir.

Uzmanların kötümser projeksiyonları, dünya çapında insanların yaklaşık %40 ila %70'inin önümüzdeki yıl içinde COVID-19 virüsüyle enfekte olma olasılığını içeriyor. Ancak bu, herkesin ciddi hastalıklardan kurtulacağı anlamına gelmiyor. Enfekte kişilerde büyük oranda hafif bir hastalık veya asemptomatik seyir görülmesine rağmen, ciddi COVID-19 vakalarının çoğu kronik hastalıkları, bağışıklık yetersizlikleri olan hastalar ve yaşlılar için yaşamı tehdit eden forma dönüşebilir. NCoV-19 için ilk test önerileri, Çin'i veya dünyanın diğer etkilenen bölgelerini ziyaret etmiş veya hastalık teşhisi konmuş biriyle temas etmiş kişiler içindir. 

Koronavirüs ile ilgili endişe, virüsün ne kadar süre aktif olacağı ve yayılacağının belli olmamasıdır. Şu anda, zamana karşı küresel yarış, önümüzdeki yıllarda hayat kurtarmak için en açık stratejilerden biri olan etkili bir aşı oluşturulmasıdır.

Enfeksiyon insanları nüksetmeye karşı korur mu?

Hastaların, gelecekteki enfeksiyonlardan koruyacak yeni koronavirüs ile enfeksiyondan sonra antikor geliştirip geliştirmedikleri hala bir gizemdir. Ailede diğer virüsleri olan hastaların çalışmaları, anti-koronavirüs antikorlarının iyileşmiş olanın kanında çok uzun olmadığını göstermektedir. Çok düşük veya eksik antikor seviyeleri, yeni bir enfeksiyonu önlemek için yeterli olmayabilir.

Koronavirüs nasıl bulaşır?

Yeni koronavirüs hava yolu ile bulaşan solunum virüsüdür. Bu, enfeksiyonun, hapşırma, öksürme ve konuşma sırasında hasta kişi tarafından havaya salınan ve başka bir kişi tarafından solunan damla / aerosollerden etkilendiği anlamına gelir. Bu nedenle, enfeksiyonun önlenmesinde hijyen çok önemlidir - dirsek / kol içine doğru öksürme ve hapşırma ve kağıt mendil kullanımı, maske kullanımı, sık el yıkama ve dezenfeksiyon.

Koronavirüs tanısı nasıl konur?

2019-nCoV vaka tanımına uyan hastalarda solunum yolu numuneleri moleküler mikrobiyolojik yöntemlerle( PCR)  ile taranmalıdır. Eğer gerekli ise, diğer solunum yolu hastalık etkenleri açısından da incelenmelidir. Hastada diğer solunum yolu patojenleri tespit edilse dahi koinfeksiyonların oluşabileceği dikkate alınarak 2019-nCoV olası vaka tanımına uyan tüm hasta numuneleri de 2019-nCoV için değerlendirilmelidir.

2019-nCoV tanısı için moleküler testler biyogüvenlik derecesi uygun olan laboratuvarlarda yapılmalıdır, ülkemizde Türkiye Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarı bu testleri gerçekleştirmektedir. Şüpheli hastalardan alınan solunum sistemi örnekleri, hastanın klinik ve epidemiyolojik bilgileri ile birlikte gönderilebilmektedir.

Koronavirüs kapı kolları gibi yüzeylere bulaşabilir mi ve ne kadar süre dayanabilir?

Virüs içeren damlacıklar veya vücut sıvıları günlük kullanılan eşyalara, yüzeylere temas ederlerse veya hastanın ellerine bulaşırsa, bu yüzeylere veya hastanın mukozaları (gözler, ağız, burun) ile temas eden kişiler de enfekte olabilir. Kapı kolları, asansör düğmeleri, merdiven korkulukları, toplu taşıma toplama noktaları kontamine olabilen yüzeylere örnektir. Virüsün bu yüzeylerde ne kadar süre yaşayabileceği henüz belli değil - saatlerce veya günlerce, ancak onlara dokunmaktan kaçınmak ve elleri sık sık su ve sabunla yıkamak enfeksiyonu önlemek için etkili yöntemler olabilir.

Vücuda alkollü çözeltiler ve çamaşır suyu püskürtmek koronavirüsü yok eder mi?

Hayır, vücut üzerinde dezenfektan yüzey solüsyonlarının kullanılması vücudu zaten işgal eden virüsü etkileyemez. Aynı zamanda, bu çözeltiler cildinize, mukoza zarlarına (gözler, ağız, burun) veya kıyafetlerinize zarar verebilir, bu nedenle bunları vücutta kullanmanız önerilmez.

İklim ve sıcaklık koronavirüsün yayılmasını etkiler mi?

Influenza gibi virüslerin aksine mevsimsel sıcaklık değişikliklerinin virüsün yayılmasını etkileyip etkilemediği henüz bilinmemektedir.

Bir kişi bir hasta tarafından hazırlanan yiyecekleri tüketirse hastalanabilir mi?

Evet, hasta bir kişinin öksürürken veya hapşırırken damlacıkların sıçraması yiyecekleri kontamine etmesi mümkün olabilir. Yiyecek hazırlamadan ve tüketmeden önce ellerinizi yıkamak, virüsün yayılması için önleyici bir önlemdir.

Koronavirüs, bir koronavirüsten sonra oluşan yaşam boyu bir bağışıklık mıdır?

Koronavirüs enfeksiyonuna neden olan tüm immünolojik değişiklikler henüz bilinmemektedir. Hasta olduktan sonra bağışıklığa sahip olmak mümkün olabilir, ancak kalıcı olması muhtemel değildir.

Koronavirüs ve Grip Arasındaki Farklar Nelerdir?

Koronavirüs ve influenza enfeksiyonları, spesifik testler olmadan teşhis edilmesini zorlaştıran benzer semptomları paylaşır. Grip testleri yaygın olmakla birlikte, koronavirüs testleri yaygın olarak mevcut değildir. Koronavirüs enfeksiyonunun ana belirtileri ateş ve öksürüktür. Grip genellikle kas ve boğaz ağrısı gibi ek semptomlara sahiptir. Koronavirüs enfeksiyonundan şüphelenilen veya hasta bir kişiyle temas eden herkes sağlık uzmanlarına danışmalıdır.

Koronavirüs yüz maskesinin kullanımı ne kadar etkilidir?

Ellerin yıkanması ve halka açık yüzeylere dokunmaktan kaçınmasının yanı sıra, maske kullanımı en etkili koruma araçlarından biridir.

Koronavirüs cinsel yolla bulaşabilir mi?

Şu anda, virüsü iletmenin tek yolunun damlacık olduğuna inanılmaktadır.

Koronavirüs inkübasyon süresi kaç gündür?

Kuluçka süresi 2 ila 14 gün arasında değişmekte olup, son veriler 21 güne kadar uzatılabileceğini göstermektedir.

Koronavirüs hastalarının tamamen iyileşmesi mümkün müdür?

Enfekte hastaların çoğunda, koronavirüs enfeksiyonu hafif semptomlar gösterir ve yaklaşık bir hafta içinde tam iyileşme ile sonuçlanır. Bununla birlikte, yaşlı ve diyabet, kanser, immün yetmezliği gibi altta yatan hastalığı olan kişilerde, enfeksiyon şiddetli olabilir.

Koronavirüs, Çin'den ve özellikle Wuhan'dan satın alınan ürünler ve eşyalar yoluyla bulaşabilir mi?

Coronavirüs, hapşırma ve öksürme sırasında nesnelere bulaşabilir, ancak özellikle uluslararası ve kıtalar arası taşımacılıkta uzun süre hayatta kalamaz.

Bu tür virüslerin esas olarak Çin'de ortaya çıkmasının bir nedeni var mı?

Evet, bu kalabalık insan popülasyonuna ve hayvanlarla yakın yaşamla bağlantılı olabilir. Bu, insanlarda hayvan virüslerini karıştırma ve yeni virüsler oluşturma yeteneği yaratır.

Bu solunum hastalığını önleyen bir aşı var mı?

Şu anda aşı yok, ancak bilim adamları hala bu konu üzerinde çalışıyorlar.

Referanslar:

1. https://www.hsgm.saglik.gov.tr/tr/bulasici-hastalıklar/2019-nCoV
2. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-nCoV
3. T.C.Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü 2019-nCoV Hastalığı Sağlık Çalışanları Rehberi 24.01.2020.
4. https://www.klimud.org/content/779/yeni-koronavirus-novel-coronavirus-2019-ncov---klimud-klinik-viroloji-calisma-grubu.
5. Zhu N, Zhang D, Wang W, Xinwang L, Yang B, Song Jet al. A Novel Coronavirus from patients with pneumonia in China, 2019. NEng J Med 2020;382:727-733.
6. https://www.who.int/health-topics/coronavirus
7. https://www.mh.government.bg/bg/novini/aktualno/za-noviya-koronavirus-mozhe-da-bde-izsledvan-samo-/
8. https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51176409
9. https://www.the-scientist.com/news-opinion/why-some-covid-19-cases-are-worse-than-others-67160
10. https://www.theatlantic.com/health/archive/2020/02/covid-vaccine/607000/
11. https://www.reginamaria.ro/articole-medicale/how-handle-potential-cases-infection-new-coronavirus